نویسنده: نهضت
فصل دوم: حقوق بشر اسلامی
5.کرامت انسانی در حقوق بشر اسلامی
گرچه بحث کرامت انسانی به صورت کلی در مباحث پیشین مورد بررسی قرار گرفته است، اما از آنجایی که در حقوق بشر غربی، کرامت به عنوان یک موضوع خاص و محوری مورد توجه قرار گرفته است، لازم است این مفهوم به صورت مفصلتر و با دقتی بیشتر در چارچوب حقوق بشر اسلامی نیز بررسی شود. کرامت انسانی یکی از بنیادیترین و اساسیترین مفاهیم در نظام حقوقی و اخلاقی اسلام است که ریشه در آموزههای دینی، فلسفی و وجودی دارد. این مفهوم نه تنها به عنوان یک حق ذاتی و فطری برای انسان شناخته میشود، بلکه به عنوان یک امر الهی و وجودی مورد تأکید قرار گرفته است. در اسلام، کرامت انسانی به دو بخش کرامت ذاتی و کرامت اکتسابی تقسیم میشود که هر یک از این دو بعد، نقش مهمی در شکلگیری و تبیین حقوق بشر اسلامی ایفا میکنند.
در این نوشتار، به بررسی ابعاد مختلف کرامت انسانی در حقوق بشر اسلامی با توجه به مبانی قرآنی، روایی و فلسفی پرداخته میشود. هدف این است که با نگاهی عمیقتر و تحلیلیتر، جایگاه کرامت انسانی در نظام حقوقی اسلام تبیین شود و تفاوتها و شباهتهای آن با دیگر نظامهای حقوقی، به ویژه حقوق بشر غربی، روشن گردد. این بررسی نه تنها به درک بهتر از مفهوم کرامت در اسلام کمک میکند، بلکه نشان میدهد که چگونه این مفهوم میتواند به عنوان پایهای برای تعریف و تضمین حقوق بشر در جوامع اسلامی عمل کند.
کرامت در اسلام تنها به بعد مادی و حقوقی انسان محدود نمیشود، بلکه ابعاد معنوی، اخلاقی و وجودی او را نیز در بر میگیرد. این نگاه جامع به کرامت، باعث میشود که حقوق بشر اسلامی نه تنها به نیازهای مادی و اجتماعی انسان توجه کند، بلکه به نیازهای روحی و معنوی او نیز پاسخ دهد. در ادامه، به تفصیل به بررسی ابعاد مختلف کرامت انسانی در حقوق بشر اسلامی پرداخته میشود.
حقوق بشر غربی (نقدی بر مبانی و عملکرد)
